Ερώτηση κατέθεσε η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής ύστερα από πρωτοβουλία της Βουλευτή Λασιθίου και Τομεάρχη Τουρισμού, κας Κατερίνας Σπυριδάκη, προς την Υπουργό Τουρισμού, κα Όλγα Κεφαλογιάννη, σχετικά με την πορεία υλοποίησης του υποέργου 1 «Διαχείριση Προορισμών» της Δράσης 16931 «Τουριστική Ανάπτυξη» του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (DMMOs).
Η Ερώτηση υπογραμμίζει σειρά προβληματισμών σχετικά με τη διαδικασία και τη στρατηγική εφαρμογής της δράσης, που αφορά την υποστήριξη 20 τουριστικών προορισμών μέσω μελετών, σχεδίων και τεχνικής υποστήριξης για τη σύσταση και λειτουργία των DMMOs. Όπως αναφέρεται: «Το Υπουργείο Τουρισμού δίνει 11.160.000 ευρώ σε 4 εταιρείες για την υλοποίηση του υποέργου 1 ‘Διαχείριση Προορισμών’ […] με σκοπό την υποστήριξη 20 τουριστικών προορισμών».
Ωστόσο, η πορεία της δράσης έχει προκαλέσει εύλογες ανησυχίες, καθώς ενώ η διαγωνιστική διαδικασία ξεκίνησε το 2023, «βρισκόμαστε ήδη στον τέταρτο μήνα του 2025 χωρίς να έχουν ολοκληρωθεί τα Μνημόνια Συνεργασίας μεταξύ του Υπουργείου Τουρισμού και των ΟΤΑ, γεγονός που καθυστερεί την ουσιαστική έναρξη των μελετών».
Η Ερώτηση αναδεικνύει επίσης τη μη διαφάνεια στην επιλογή των Δήμων και την έλλειψη πρόβλεψης για ενεργό ρόλο των ΟΤΑ στα παραδοτέα. Όπως τονίζεται: «Η επιλογή των
Δήμων στους οποίους προτάθηκε συνεργασία δεν έγινε με διαφανή και προαναγγελθέντα κριτήρια […] Η απουσία μηχανισμών ουσιαστικής διαβούλευσης με την τοπική κοινωνία για την αποτύπωση των αναγκών και την κατάρτιση των στρατηγικών ενδέχεται να οδηγήσει σε σχέδια αποκομμένα από την τοπική πραγματικότητα».
Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί και η έλλειψη ανταπόκρισης των ίδιων των Περιφερειών στην εν λόγω δράση. Όπως τονίζεται στην Ερώτηση, ένα χρόνο μετά τη θεσμοθέτηση, με απόφαση της Υπουργού Τουρισμού, του Περιφερειακού Συμβουλίου Τουρισμού – ενός θεσμού που υποτίθεται θα έπρεπε να ενισχύει τον συντονισμό και την αναπτυξιακή στρατηγική των Περιφερειών – χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η απουσία ενεργού συμμετοχής και ενδιαφέροντος για τη συμμετοχή στη δράση DMMOs.
Εξίσου προβληματική είναι και η αοριστία στο επιστημονικό και τεχνοκρατικό σκέλος των μελετών. Όπως επισημαίνεται: «Ασαφές παραμένει επίσης το πλαίσιο των μεθοδολογιών που θα χρησιμοποιηθούν για τις μελέτες και η εγγύηση επιστημονικής επάρκειας. Η μη πρόβλεψη εμπλοκής εξειδικευμένων επιστημόνων στον Τουρισμό, την ώρα που η χώρα διαθέτει Σχολές Τουρισμού και πανεπιστημιακά τμήματα Τουρισμού, γεννά ερωτήματα για την αξιοποίηση της διαθέσιμης εθνικής τεχνογνωσίας».
Επιπλέον, οι Βουλευτές του ΠΑΣΟΚ σημειώνουν την απουσία πρόβλεψης για οικονομική ενίσχυση των Δήμων: «Το σύνολο των 11.160.000 ευρώ κατευθύνεται στους αναδόχους για την εκπόνηση μελετών, χωρίς πρόβλεψη για άμεση χρηματοδοτική ενίσχυση των ΟΤΑ […] ενώ ζητείται από τους ΟΤΑ να δεσμευτούν για την εύρυθμη λειτουργία των DMMOs για τουλάχιστον πέντε έτη, χωρίς προηγούμενη οικονομική ενίσχυση ή σαφή εικόνα του απαιτούμενου κόστους».
Κλείνοντας, οι Βουλευτές του ΠΑΣΟΚ υπογραμμίζουν πως: «Δυστυχώς, η εικόνα που διαμορφώνεται δημιουργεί την εντύπωση ότι το ζητούμενο δεν είναι η ουσιαστική στήριξη των προορισμών, αλλά η εκπόνηση μελετών που, χωρίς εξασφαλισμένη συνέχεια, κινδυνεύουν να μείνουν ανενεργές. Αντί να οδηγούμαστε σε εφαρμοσμένες πολιτικές και χειροπιαστά έργα, συσσωρεύονται σχέδια και κείμενα χωρίς αντίκρισμα. Με τον τρόπο αυτό, η δράση εκφυλίζεται σε μια ακόμη διαδικασία παραγωγής μελετών χωρίς ουσιαστικό αντίκτυπο στους προορισμούς και τις τοπικές κοινωνίες».
Οι Βουλευτές του ΠΑΣΟΚ καλούν την Υπουργό να απαντήσει στα παρακάτω κρίσιμα ερωτήματα:
1. Γιατί καθυστέρησε τόσο πολύ η ολοκλήρωση των διαδικασιών του διεθνούς διαγωνισμού ώστε να έχουμε φτάσει στον 4ο μήνα του 2025 και να μην έχουν ολοκληρωθεί καν τα μνημόνια συνεργασίας με τους ΟΤΑ και η εκκίνηση των μελετών, δεδομένου ότι τα προγράμματα του Ταμείου Ανάκαμψης λήγουν τον Αύγουστο του 2026;
2. Με ποια κριτήρια επιλέχθηκαν οι Δήμοι στους οποίους προτάθηκε συνεργασία; Γιατί δεν υπήρχε εκ των προτέρων ενημέρωση στους Δήμους ώστε να ετοιμάσουν την πρότασή τους;
3. Υπάρχει επαρκής χρόνος για επιστημονικά ορθό σχεδιασμό και υλοποίηση των μελετών, δεδομένου ότι απαιτείται συγκεκριμένη αλληλουχία στα παραδοτέα (αποτύπωση – διαχείριση – στελέχωση – τεχνική υποστήριξη) και όχι ταυτόχρονη εκπόνησή τους;
4. Οι ΟΤΑ (Περιφέρειες και Δήμοι) θα έχουν ουσιαστικό λόγο στην ουσία των παραδοτέων ή μόνο υποχρεώσεις στο να συνδράμουν τον μελετητή και το Υπουργείο στην υλοποίηση του έργου;
5. Υπάρχει πρόβλεψη (αλλά και χρόνος) για τις απαραίτητες διαδικασίες διαβούλευσης στην αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης και στην εκπόνηση των Σχεδίων Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Προορισμών, ή η τοπική κοινωνία θα είναι απούσα;
6. Έχουν καθοριστεί οι μεθοδολογίες που θα χρησιμοποιηθούν για την εκπόνηση των μελετών;Πώς είναι εξασφαλισμένη η τεχνογνωσία, αφού δεν υπάρχει ούτε στη στελέχωση των εταιρειών ούτε στην παρακολούθηση των μελετών πουθενά υποχρέωση για εμπλοκή εξειδικευμένων επιστημόνων στον Τουρισμό και τους Τουριστικούς Προορισμούς, την ίδια ώρα που η Ελλάδα διαθέτει 8 τμήματα τουρισμού σε δημόσια Πανεπιστήμια;
7. Γιατί δεν υπάρχει σαφές χρονοδιάγραμμα υλοποίησης της μελέτης;
8. Γιατί το σύνολο του προϋπολογισμού των 11.160.000 ευρώ κατευθύνεται στις 4 εταιρείες για παράδοση μελετών και δεν λήφθηκε εξαρχής η πρόβλεψη ώστε σημαντικό τμήμα του προϋπολογισμού να υποστηρίξει για ένα πιλοτικό διάστημα τους ΟΤΑ που θα αναλάβουν τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη σύσταση DMMO, όπως είναι η διάθεση ανθρώπινων πόρων, υποδομών και υλικού – ειδικότερα στους Δήμους που έχουν μικρότερη οικονομική δυνατότητα;
9. Πώς ζητάτε από τους ΟΤΑ να δεσμευτούν ότι θα αναλάβουν τη λειτουργία των DMMOs τουλάχιστον για 5 χρόνια χωρίς εκ των προτέρων να γνωρίζουν το κόστος λειτουργίας και χωρίς να έχουν λάβει οικονομική ενίσχυση για αυτή την πιλοτική λειτουργία;
